Τα πάντα σχετικά με την αστική μελισσοκομία
Η μελισσοκομία είναι μία πρακτική που έχει τις ρίζες τις περισσότερο από 6.000 χρόνια στο παρελθόν. Κατά την περίοδο αυτή οι πολιτισμοί της εποχής άρχισαν να αντιλαμβάνονται τα πολλαπλά οφέλη που μπορούν να παρέχουν οι μέλισσες μέσω της οργανωμένης παραγωγής μελιού, αλλά και τον σημαντικό ρόλο αυτών των εντόμων στην διαδικασία της γονιμοποίησης των λουλουδιών και διαφόρων άλλων φρούτων και σπαρτών.
Στις μέρες μας, όταν κάποιος ακούει την λέξη μελισσοκομία, είναι πιθανό το πρώτο πράγμα που του έρχεται στο μυαλό να είναι ένα επαγγελματικό μελίσσι που συχνά απαρτίζεται από περισσότερες από 300 αποικίες μελισσών. Η αλήθεια είναι πως οι επιχειρήσεις αυτές καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις παράγουν περίπου το 60% του μελιού μίας χώρας. Ένα σημαντικό τμήμα του εναπομείναντος ποσοστού προέρχεται από οικογενειακές ή ατομικές επιχειρήσεις μικρότερης κλίμακας, οι οποίες συνήθως δεν ξεπερνούν τις 10 κυψέλες σε μέγεθος και αξιοποιούνται για την παραγωγή μικρών ποσοτήτων μελιού αλλά και την γονιμοποίηση της χλωρίδας της περιοχής.
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια σε ορισμένες χώρες έχει αναδειχθεί ένα νέο είδος ενασχόλησης με τις μέλισσες, το οποίo έχει αποκτήσει εξαιρετική δημοφιλία ως χόμπι: η αστική μελισσοκομία. Δεδομένης της έλλειψης ανοικτού χώρου στις περισσότερες μεγάλες πόλεις, οι ενδιαφερόμενοι έχουν αρχίσει να δημιουργούν μία νέα τάση, κατά την οποία τοποθετούν κυψέλες στις ταράτσες των οικοδομών τους, με σκοπό να ασκήσουν εκεί την αγαπημένη τους «τέχνη».
Που ξεκίνησε η αστική μελισσοκομία
Οι απόψεις διίστανται σχετικά με το που ξεκίνησε το συγκεκριμένο χόμπι, με αρκετές πηγές να δείχνουν το Λονδίνο ως την πρώτη πόλη που το υιοθέτησε, ωστόσο αυτό που παραμένει σίγουρο είναι πως η αστική μελισσοκομεία έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες τα τελευταία χρόνια. Για την ακρίβεια, ορισμένες πόλεις όπως το Ντιτρόιτ έχουν επενδύσει αρκετά στον συγκεκριμένο τομέα. Μετά την ίδρυση του “Nonprofit Detroit Hives“, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού που αποσκοπεί στην εξάπλωση της μελισσοκομίας, η πόλη γέμισε με κυψέλες. Η εταιρία, θεωρώντας πως «ένα υγιές μέλλον για τις μέλισσες σημαίνει και ένα υγιές μέλλον για τον άνθρωπο» έχει σπεύσει να μετατρέψει μεγάλες εγκαταλελειμμένες εκτάσεις εντός της πόλης σε αστικά μελισσοκομεία, δίνοντας μία νέα ανάσα σε αρκετές γειτονιές της πόλης, τόσο οικονομικά, όσο και στο γενικότερο περιβάλλον τους.
Το Ντιτρόιτ δεν είναι η μοναδική πόλη των Η.Π.Α. που ακολουθεί το συγκεκριμένο μονοπάτι. Η Ουάσινγκτον, η Ατλάντα και η Φιλαδέλφεια έχουν όλες κάνει σημαντικά βήματα στην προσπάθειά τους να διευκολύνουν το νομικό πλαίσιο που περιβάλλει την αστική μελισσοκομία. Εξασφαλίζονται ένα οικονομικά επικερδές περιβάλλον, οι πόλεις αυτές έχουν καταφέρει να προσελκύσουν αρκετούς ιδιώτες στην διαδικασία παραγωγής μελιού, με την Φιλαδέλφεια συγκεκριμένα να έχει καταφέρει να παράγει χιλιάδες κιλά μελιού κάθε χρόνο, από το 2015 και μετά.
Μπορεί το συγκεκριμένο χόμπι να έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις στην άλλη μεριά του Ατλαντικού, ωστόσο δεν είναι λίγοι όσοι ασχολούνται με αυτό και στη χώρα μας, δεδομένης της αγάπης που έχουμε για το μέλι και της μακροχρόνιας παράδοσης στον χώρο της μελισσοκομίας. Η Ελλάδα ανέκαθεν παρήγαγε σημαντική ποσότητα μελιού από ιδιώτες και τα τελευταία χρόνια η διαδικασία αυτή αρχίζει σταδιακά να μεταφέρεται και στις ταράτσες και τους κήπους ορισμένων οικογενειών που ζούνε σε μεγάλα αστικά κέντρα. Ακόμα και πόλεις όπως ο Πειραιάς, με ιδιαίτερα πυκνή δόμηση έχουν αρχίσει και παρατηρούν ένα σημαντικό ενδιαφέρον προς τον συγκεκριμένο τομέα, με ορισμένους ιδιώτες να επιστρατεύουν τον ελάχιστο ελεύθερο χώρο που έχουν στην διάθεσή τους, μετατρέποντας την ταράτσα τους σε ένα μικρό μελίσσι.
Η αστική μελισσοκομία στην Ελλάδα
Μάλιστα, το 2019 αποτέλεσε και σημείο-σταθμό για την αστική μελισσοκομία στην χώρα μας, καθώς ήταν η πρώτη φορά που τοποθετήθηκαν κυψέλες σε ταράτσα δημόσιου κτηρίου. Συγκεκριμένα ο Πύργος Συγγρού στην Αθήνα, κοντά στην καρδιά της πόλης, φιλοξενεί από το περασμένο καλοκαίρι 3 κυψέλες. Φυσικά το μέλι που παράγεται από το συγκεκριμένο εγχείρημα δεν είναι πολύ, αποτελεί ωστόσο μία ένδειξη πως η αστική μελισσοκομία μπορεί έμπρακτα να εφαρμοστεί ακόμα και στην καρδιά μεγάλων πόλεων, ενθαρρύνοντας ακόμα περισσότερο όσους ιδιώτες ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν σε αυτό το ιδιαίτερο χόμπι.
Οι διαδικασίες αυτές πάντα ξεκινούν σε μικρή κλίμακα, με ένα η δύο μελίσσια, ωστόσο εάν τα πράγματα πάνε καλά για τον επίδοξο μελισσοκόμο, το χόμπι αυτό είναι ικανό να αποφέρουν και σημαντικό οικονομικό κέρδος σε βάθος χρόνου. Πέρα από την οικονομική διάσταση, διάφορες έρευνες τα τελευταία χρόνια έχουν αναδείξει την ευχάριστη και χαλαρωτική ενασχόληση με τις μέλισσες ως μία διαδικασία που λειτουργεί ψυχοθεραπευτικά για μεγάλο αριθμό ατόμων. Σημαντικός παράγοντας για την επιτυχία ενός τέτοιου εγχειρήματος είναι το μεράκι, η αγάπη για το συγκεκριμένο χόμπι, και η συστηματική παρατήρηση των κυψελών, στην προσπάθεια διάγνωσης οποιουδήποτε προβλήματος. Άλλωστε η καρδιά μιας πόλης δεν είναι το φυσικό περιβάλλον της μέλισσας και επομένως ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να διασφαλίσει πως οι συνθήκες διαβίωσης της αποικίας είναι κατάλληλες. Εάν ωστόσο αυτό επιτευχθεί, οι μέλισσες έχουν την δυνατότητα – όπως έχουν ήδη αποδείξει – όχι μόνο να επιβιώσουν, αλλά και να ευημερήσουν στις πόλεις, όπως ακριβώς το κάνουν και στα αγροτικά περιβάλλοντα.
